Çeviri / Tercüme üzerine

Doğu’da Çeviri Etkinliği İki farklı uygarlığın karşılaşmasıyla oluşan çeviri etkinliği tarihin en eski uğraşlarından biridir. Yapılan kazılarda M.Ö. 4500 yıllarında çok dilliliğin egemen olduğu Mezopotamya’ya ait, çivi yazısıyla yazılmış iki dilli ve üç dilli levhalar bulunmuştur. Eski Mısır’da da M.Ö. 3000 yıllarında yoğun bir çeviri etkinliğinin sürdüğü söylenebilir. Burada “dragomane” olarak adlandırılan çevirmenler kervanbaşı veya iş görüşmelerini yürüten, günümüz deyimiyle “uzman” olarak görev almaktadırlar. M.Ö. 2000’li yıllara gelindiğinde ayrı dillerin konuşulduğu, yoğun biçimde ticaretin yapıldığı bir merkez olarak Babil karşımıza çıkmaktadır. Burada Sümerce ve Akadca dillerinde iki dilli sözlüklere de rastlanılmıştır. M.Ö. 1200 yıllarından kalma Hitit ve Eski Mısır dilindeki levhalar ve M.Ö. 2. yüzyıla ait Rosetta Taşı dönemlerinin yaklaşımlarını aydınlatma konusunda yardımcı olabilecek niteliktedirler. Bu iki ya da çok dilli levhalarda yazıların biri çözümlenerek öteki di

Çeviri tarihi bir tür uygarlık tarihidir. Tarih içinde bilimin aktarılmasında çeviriye düşen rolü irdeler ve bunun dışında çeviri bölümü öğrencilerine kendi alanlarına yönelik bilinçli bir kimlik kazanmalarına yardımcı olur. 2.1. Batı’da Çeviri Etkinliği Batıda çeviri etkinliği genel olarak Eski Yunan ve Roma uygarlıklarına dayandırılır ancak bu etkinlik çok daha eskilere uzanmaktadır. Doğu ile Batı uygarlıkları sürekli etkileşim içinde bulunuyordu. Çeviri etkinliğinin insanlık tarihi kadar eski olduğu bilinse de, yazılı tarihe geçen ilk rakamlar, M.Ö. 3000’li yıllardır. Yazılı kaynaklarda bu tarihlerde Mısır uygarlığında sözlü çevirmenlerin bulunduğu görülmektedir. Batı uygarlığının beşiği kabul edilen Eski Yunan’da ise çeviri etkinliğinin Mısır uygarlığı düzeyinde olmadığı dile getirilir. Üstünlüklerine inanan Yunanlılar başka dilleri öğrenmektense, başkalarının Yunancayı öğrenmesini uygun bulmuşlardır. Yazılı çeviriye ilişkin bildiğimiz ilk metinlerin yaklaşık tümü İbraniceden